Oekraïne
De oorlog in Oekraïne zet zich voort, ondanks dat de winter een rustiger fase leek in te luiden. Voor de bevolking van Oekraïne was dat zeker niet zo, want zij bleven lijden onder de bombardementen gericht op de infrastructuur en de energievoorziening. Bijzonder was de wijze waarop Rusland de verovering van het plaatsje Soledar vierde. Na een bloedige strijd waarbij veel doden en gewonden vielen, werd deze volledig verwoeste stad van weinig strategisch belang, heroverd. Desondanks werd het verkocht als een grootse overwinning.
Op het moment dat ik deze column schrijf is de discussie over het wel of niet leveren van tanks afgerond met het besluit om Abraham-, Challenger-, Leopard- en misschien Leclerc-tanks te leveren. Het Westen heeft daarmee het eensgezinde signaal gegeven dat het ze er veel aan gelegen is Oekraïne te blijven steunen in hun strijd tegen de Russische agressie. Eensgezind, want de tanks worden geleverd door Duitsland, Polen, Engeland, de Verenigde Staten en mogelijk Frankrijk, Noorwegen en Portugal. Wat dit signaal betekent voor de reactie van Poetin en het verloop van de strijd laat zich voor mij raden. Blijft het bij de antiwesterse retoriek van Poetin of wordt er verder geëscaleerd? En wat betekent deze verhoogde slagkracht voor Oekraïne? Zijn zij tijdig in staat dit materieel effectief in te zetten en is die inzet dan beslissend of niet?
Vernieuwingen
De afgelopen periode stond in het licht van een aantal vernieuwingen. De eerste was het aanbod van een Oud-Stoter om de functie van hoofdredacteur van Strijdend Nederland over te nemen van Ger de Wolf, die heeft aangegeven ermee te willen stoppen. Jammer genoeg heeft e.e.a. niet het gewenste resultaat opgeleverd, waardoor het voortbestaan van Strijdend Nederland op de tocht staat, want óók de andere redactieleden hebben de leeftijd der sterken al bereikt! Ik ga u nu niet oproepen om u te melden als nieuw redactielid. Dat heb ik in het verleden al vaker en vergeefs gedaan! Wat ik hierbij wel doe, is u oproepen mij de naam door te geven van iemand, waarvan u denkt dat hij een aanwinst zou kunnen én willen zijn voor de redactie. Stuur de gegevens naar
Ook de traditiedag van het Regiment Stoottroepen Prins Bernard is vernieuwd. Na het overlijden van de vaste spreker Theo Roeffen en het stoppen van Wilbert de Kruiff als vaste begeleider, was het noodzakelijk nieuwe begeleiders te vinden met een verhaal dat bij hen past. Die nieuwe begeleiders zijn naast good old Ger de Wolf nu Leo Lemmers, Harm Roggema en ikzelf. Op 20 december is het nieuwe programma voor het eerst gevolgd door 27 nieuwe stoters. Een verslag staat verderop in dit blad.
De derde vernieuwing betreft de website van de BOSS, die in een schitterend nieuw jasje is gestoken. Het heeft de feels en looks van de website die we hebben gebruikt voor de organisatie van het 75-jarig bestaan van de BOSS. Op 2 januari jl. is de nieuwe website live gegaan. Nieuwsgierig? Ga naar www.stoottroepers.nl Ook doen!
Naamgevingsceremonie viaduct Jeffrey Broere
Op 19 januari werd opnieuw een viaduct vernoemd naar een gesneuvelde Stoter. Het viaduct bij de overgang van de A50 naar de A12 draagt nu de naam “Soldaat der 1e klasse Jeffrey Broere”.
Jeffrey, uitgezonden met Dutchbat III, sneuvelde in Bosnië door een mortieraanval. Een verslag staat ook in deze editie van Strijdend Nederland.
Reactie Veteranenplatform n.a.v. tweede Kabinetsreactie op het Meerjarenonderzoek Indonesië
N.a.v. de bezwaren tegen de wijze waarop het onderzoek naar structureel en excessief geweld in Nederlands-Indië is uitgevoerd en de daaruit getrokken conclusies, is het kabinet met een aanvullende reactie gekomen. Die reactie doet nog steeds geen recht aan de geuite bezwaren en doet daarmee ook de in Nederlands-Indië ingezette militairen nog steeds tekort. De reactie van het Veteranen Platform wordt door de BOSS volledig onderschreven en vindt u ook in dit blad.
Watersnoodramp 1953
Op 1 februari jl. was het 70 jaar geleden dat grote delen van Zuidwest-Nederland onder water kwamen te staan na dijkdoorbraken als gevolg van een zware noordwestelijke storm in combinatie met vloed en springtij. Tijdens de ramp kwamen in Nederland 1836 mensen om het leven. Ik noem deze dramatische gebeurtenis, omdat de BOSS en de Stoottroepen hierbij hulp hebben verleend. Over deze voor velen waarschijnlijk onbekende inzet heeft Ger de Wolf een artikel geschreven, dat u in deze editie aantreft.
Slag om Chora; de rechterlijk uitspraak
Op 23 november 2022 heeft de rechtbank uitspraak gedaan in de door mevrouw Zegveld namens vier overlevenden aangespannen zaak tegen de Staat der Nederlanden over de slag om Chora. Zij heeft daarbij de Staat beschuldigd van het schenden van het oorlogsrecht. De rechtbank heeft geoordeeld dat een tijdens dit gevecht uitgevoerd bombardement op een huizencomplex, waarbij 15 personen om het leven kwamen, onrechtmatig was. De Staat zal hiervoor een schadevergoeding moeten betalen. De grond voor deze beslissing is gelegen in het feit dat de Staat onvoldoende heeft onderbouwd dat het bombardement rechtmatig was. De crux hierbij was dat er te veel tijd zat tussen de informatie over de quala en het daadwerkelijke bombardement. Het kon daarom op dat moment geen militair doel meer zijn. In haar vonnis geeft de rechtbank aan zich bewust te zijn van de extreme omstandigheid, waaronder beslissingen moesten worden genomen. De Nederlandse troepen werden geconfronteerd met een grootschalige aanval, die niet alleen risico’s voor de eigen troepen met zich meebracht, maar ook voor een deel van de bevolking, dat ernstig te vrezen had voor wraak van de Taliban.
In een eerdere column heb ik aangegeven dat de beschuldiging van het schenden van oorlogsrecht een hele zware is, die niet lichtvaardig mag worden gedaan. Dergelijke beschuldigingen hebben persoonlijke gevolgen voor betrokken militairen, zeker als die voor de rechter worden gebracht. Maar ook op de langere termijn kan dit kwalijke gevolgen hebben voor politieke besluitvorming t.a.v. van nieuwe missies. Als steeds het risico bestaat op allerlei, al of niet gefundeerde claims, zal dat gaan meewegen in het al dan niet inzetten van militairen. In het vonnis staat hierover dat ook, of misschien juist, onder moeilijke omstandigheden tijdens een gewapend conflict, de beginselen van het internationaal humanitair recht moeten worden gerespecteerd. Toch heeft de rechtbank níet geoordeeld dat dit bombardement een oorlogsmisdrijf was, omdat zij niet heeft vastgesteld dat de quala géén militair doel was. Als dit een overweging is, is het uiterst merkwaardig dat er toch geoordeeld is dat het bombardement onrechtmatig was. Het lijkt erop dat de rechtbank de kool en de geit heeft willen sparen.
Mevrouw Zegveld, collatoral damage?
Mevrouw Zegveld heeft in de aanloop naar deze rechtszaak grote woorden gebruikt, óók in de media. Daardoor heeft voor de commandanten, die tijdens de slag om Chora de beslissingen hebben genomen, tot deze uitspraak het zwaard van Damocles boven hun hoofd gehangen. Hebben zij een oorlogsmisdrijf gepleegd of niet? Daar heeft de rechtbank uiteindelijk niet klip en klaar over geoordeeld, maar de beschuldigingen zijn nu wel van de baan. Mevrouw Zegveld heeft haar schadevoeding binnen, maar haar uiteindelijke reactie over het schenden van het oorlogsrecht deed mij de wenkbrauwen fronsen. Ze toonde zich opgelucht over de uitspraak, ook vanuit het oorlogsrecht: “Het draait allemaal om de vraag of het gaat om een burgerdoel of een militair doel. Bij twijfel blijft iets een burgerobject”. Bij mijn weten gaat ze niet in beroep tegen het vonnis. Dat roept bij mij de vraag op wat eigenlijk haar doel was. Was dat het krijgen van een schadevergoeding voor de slachtoffers of was dat het veroordeeld krijgen van de Staat voor het schenden van het oorlogsrecht.
Nu ze tevreden is met de schadevergoeding lijkt het erop dat zij zichzelf ook schuldig heeft gemaakt aan het kiezen van het verkeerde doel, met alle kwalijke gevolgen voor de militairen die betrokken waren bij de slag om Chora.
Of is dat voor haar collatoral damage?